5 vragen over schijnzelfstandigheid van zzp'ers per 1 januari 2025
Ben je verantwoordelijk voor personeel in horeca, logistiek of retail en zet je zzp’ers in? Lees dan verder, want per 1 januari 2025 gelden er nieuwe regels waardoor je een serieus risico loopt bij het inzetten van zzp'ers. Wat mag wel, wat mag niet, en welke actie moet je ondernemen? Onze huisjurist Jasper van der Voet (Pellicaan Advocaten) praat je bij.
1. Wat is op dit moment de regelgeving als je zzp'ers inzet?
Simpel gezegd: de wet DBA geldt. Die is bedoeld om opdrachtgevers en zzp’ers duidelijkheid te geven over hun arbeidsrelatie en om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. In de wet DBA wordt er onderscheid gemaakt tussen twee smaken:
- Je zet iemand in aan de hand van een arbeidsovereenkomst, al dan niet via een uitzendbureau.
- Je zet een zzp’er in, maar dan moet die ook wel echt als zelfstandige werken.
Dat laatste betekent onder andere dat de zzp’er écht als ondernemer werkt - denk aan het zelf bepalen van het tarief, de werkwijze en werktijden.
Als bij controle blijkt dat er in een bedrijf een zzp’er rondloopt die gewoon ‘doet wat de baas zegt’ en in alles hetzelfde behandeld wordt als de werknemers in vaste dienst, dan is er sprake van schijnzelfstandigheid. De Belastingdienst kan dat ook achteraf nog vaststellen. Hoe dan ook: de werkgever zal dan met terugwerkende kracht alsnog loonbelasting en sociale verzekeringen moeten betalen. Dat kan oplopen tot 98% van het factuurbedrag, nog zonder eventuele boetes en rente. Ook loop je arbeidsrechtelijke risico’s: je bent gebonden aan verplichtingen zoals het toekennen van vakantiedagen, doorbetalen van loon bij ziekte, betalen van pensioen en ontslagbescherming.
De Wet DBA zorgde voor veel onduidelijkheid en onrust, waardoor de Belastingdienst tijdelijk niet controleert op de naleving ervan (ook wel handhavingsmoratorium genoemd). Om de onduidelijkheid te verminderen, is er recent een wetsvoorstel ingediend: de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelatie en Rechtsvermoeden (VBAR). Deze wet moet de regels voor het werken met werknemers en zelfstandigen verduidelijken: werkgevers en werkenden moeten er zo sneller achter kunnen komen of bepaald werk door een zzp’er mag worden gedaan of niet. Belangrijk onderdeel hiervan is dat dat werkenden (vermoedelijk) werkzaam zijn op grond van een arbeidsovereenkomst als zij minder dan €32,24 per uur verdienen. Zzp’ers zullen dus sneller gekwalificeerd worden als werknemer. Deze wet gaat waarschijnlijk pas per 1 januari 2026 in, maar dit specifieke deel over uurtarieven wil het demissionaire kabinet mogelijk al sneller invoeren.
2. Wat gaat er nu concreet veranderen voor zzp'ers vanaf 2025?
De Wet DBA blijft gelden, dus die twee smaken ook. Wat er wél gaat veranderen: de Belastingdienst gaat met ingang van 1 januari 2025 echt handhaven op die schijnzelfstandigheid.
“Per 1 januari 2025 loop je een serieus risico als je met schijnzelfstandigen werkt, je moet 100% zeker weten dat iemand voldoet aan de kenmerken van een zzp’er”
Dat kan de Belastingdienst doen, omdat het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 afloopt en niet wordt verlengd. Daarnaast zijn er inmiddels genoeg oude rechtszaken en onderzoeken geweest waarin is vastgesteld wanneer iemand een echte zzp’er is, en wanneer een schijnzelfstandige. Denk aan het recente oordeel van de Arbeidsinspectie: wie via YoungOnes als verkoper bij H&M werkt is geen zzp’er maar uitzendkracht. Ook is er een bekende rechtszaak geweest tegen bezorgdienst Deliveroo waarin er is bepaald dat de medewerkers werkten op basis van een arbeidsovereenkomst in plaats van als zzp’er. Er dient dan met terugwerkende kracht loon te worden betaald aan deze werknemers, inclusief vakantiedagen, vakantiebijslag en pensioen (indien van toepassing). Met ingang van 1 januari 2025 kan daar dan ook nog eens een forse naheffingsaanslag van de Belastingdienst overheenkomen, ongeveer gelijk aan het totaal aan betaalde factuurbedragen.
3. Wanneer is er sprake van schijnzelfstandigheid?
Om te beoordelen of er sprake is van een verkapt dienstverband, zal de Belastingdienst de criteria uit het Deliveroo-arrest gaan toepassen. Als één of meerdere kenmerken wijzen op een dienstbetrekking, dan kan de Belastingdienst oordelen dat er sprake is van schijnzelfstandigheid. Relevante criteria zijn onder meer:
- De wijze waarop de werkzaamheden en de werktijden worden bepaald
- De integratie van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie
- Of het werk persoonlijk of ook door een vervanger kan worden uitgevoerd
- De wijze waarop het contract is overeengekomen. Kon er worden onderhandeld?
- De hoogte van de beloning
- De vraag of degene die de werkzaamheden verricht daarbij commercieel risico loopt (ondernemersrisico)
Of degene die de werkzaamheden verricht zich in het economisch verkeer ook als ondernemer gedraagt
4. Maakt het nog verschil of je als ondernemer zélf een zzp’er inhuurt, of dat je dat doet via een zzp-platform?
Een beetje, en het is afhankelijk van hoe de dienstverlening uiteindelijk wordt gekwalificeerd. Als de zzp’er uitsluitend een contract heeft met de leverancier, dan ligt het risico in eerste instantie bij de leverancier. Dus als een zzp’er werkt via een platform, dan wordt de naheffingsaanslag opgelegd aan hen. Alleen geldt in ons land de Wet ketenaansprakelijkheid, dus als zo’n platform dat niet kan betalen en failliet gaat, dan heb je alsnog een probleem. Dan gaat de Belastingdienst gewoon een deurtje verder voor de openstaande schuld en zal jou als ondernemer alsnog aanspreken.
5. Wat moet je doen voor 1 januari 2025?
Kijk kritisch naar je personeelsbestand en beoordeel waar actie nodig is. Per 1 januari 2025 loop je namelijk een serieus risico als je met schijnzelfstandigen werkt. Dat risico is er óók als je twijfelt of er sprake is van een ‘zuivere’ zzp-relatie, want in de praktijk is er een behoorlijk grijs gebied. Het kan best zijn dat jij en de zzp’er in kwestie denken dat jullie goed zitten, en dat de Belastingdienst daar toch anders over denkt.
Alleen als je 100% zeker bent dat de zzp’ers die jij inzet echte, zelfstandig opererende ondernemers zijn waarmee jij een duidelijk contract hebt, is er geen reden om je zorgen te maken. Als je twijfelt zou ik goed nadenken of het niet beter is om zzp’ers waar je echt afhankelijk van bent een arbeidsovereenkomst aan te bieden, of ze aan te moedigen zich aan te melden bij een uitzendbureau of -platform zodat ze op basis van een arbeidsovereenkomst voor je kunnen blijven werken. Deze werknemers zijn dan ook nog eens een stuk beter beschermd tegen bijvoorbeeld ziekte of arbeidsongeschiktheid. Daarnaast loopt de zzp’er zelf ook risico als zijn overeenkomst van opdracht ineens wordt gekwalificeerd als een arbeidsovereenkomst. Dan moet onder meer de geclaimde zelfstandigenaftrek worden terugbetaald en sommige opdrachtgevers hebben in hun contract bepaald de naheffingsaanslag deels op de werker te kunnen verhalen.
Dus: bereid je goed voor en wacht niet tot de Belastingdienst op de stoep staat en je te maken krijgt met onderzoek. De Belastingdienst kan straks namelijk tot vijf jaar met terugwerkende kracht naheffingen sturen (ze zullen niet naheffen over de periode voor 1 januari 2025). Als je handhaving wil voorkomen moet je dus nog dit jaar, vóór 2025 de nodige aanpassingen maken. Maar bedenk ook: je bent niet de enige, zorg dus dat je tijdig aan de slag gaat.
Hoe kan NOWJOBS helpen?
Bestaat jouw team voor een (groot) deel uit zzp’ers en ben je op korte termijn op zoek naar een goed alternatief? Zodat je jouw business kunt (uit)bouwen en niet bezig hoeft te zijn met belastingregels?
NOWJOBS is jouw digitale uitzendplatform waar je snel en gemakkelijk flexibel toppersoneel opschaalt. In de NOWJOBS-app vind je meer dan 15.000+ gescreende bijverdieners met horeca, retail en logistieke ervaring. En het goede nieuws: jouw flexkrachten zijn bij ons in dienst. Zo loop jij gegarandeerd geen risico op een zzp-boete. Wij nemen die risico’s uit handen én verzorgen ook alle administratie.
Benieuwd wat flexibel personeel onder aan de streep kost? Of wil je met een NOWJOBS-flexpert sparren over het inrichten van een flexibel team dat past bij jouw bedrijf en doelstellingen? Vraag dan hier de kosten op of neem vrijblijvend contact met ons op.
Liever direct aan de slag met NOWJOBS? Log in via het webportaal of download de app:
Denise - 18 juni 2024
